تحلیل هدفمندی طبیعت و تأثیر آن در چالش‌های انسان معاصر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی اصیل (Original Article)

نویسندگان

1 دانش آموخته دکتری فلسفه اسلامی و مربی گروه معارف اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران

2 دکترای فلسفه اسلامی/دانشیار/فلسفه/ادبیات و علوم انسانی/آزاد/تهران مرکز/تهران/ ایران

10.22080/jre.2021.21825.1149

چکیده

«آیا این جهان به سوی هدف و غایتی در حرکت است یا رها و بدون مقصدی مشخص است؟» این سؤال، همواره یکی از اصلی‌ترین مسائل فکری بشر از ابتدای مواجه با جهان طبیعت بوده است. امروزه ریشه بسیاری از اختلاف نظرهای بنیادین در جهان شناسی، انسان شناسی و حتی نظامات حقوقی و اخلاقی اختلاف در هدفمندی بودن یا نبودن انسان و نظام کلی طبیعت است. در این مقاله ابتدا سعی شده ریشه فلسفی اختلاف در هدفمندی خلقت، میان حکیمان مسلمان و فلاسفه غربی واکاوی شده و ادله قائلان به هدفمندی مبتنی بر مبادی تصوری و تصدیقی آن به شکل ضابطه مندی احصا و صورتبندی گردد و سپس به شکل مبسوط‌تری آثار نفی هدفمندی خلقت در چالش‌های ایجاد شده برای انسان معاصر غربی در چند حوزه مهم مانند بحران خانواده، بحران محیط زیست، بحران هویت و تنظیم نظامات حقوقی مورد ارزیابی قرار گیرد.به عبارت دیگر سوال اصلی این مقاله عبارت است از اینکه ادله قائلان به هدفمندی طبیعت چیست و این ادله بر چه پایه ای استوار است و نفی غایتمندی چه تاثیر عملی در زیست فردی ؛ خانوادگی و اجتماعی بشر معاصر گذاشته است.»

کلیدواژه‌ها

موضوعات


The Holy Quran. ]in Arabic]
Ibn Sina, H. (1982). Al-Esharat (Hints (Qom: Book Publications. [In Arabic]
Ibn Sina, H. (1997) Elahiat Men Ketab Al-Shafa (Theology from the Book of Healing). edited by Hassanzadeh Amoli. Qom: Book Garden. ]In Arabic]
Gilson, E. (2001). Critique of Western Philosophical Thought, translated by Ahmad Ahmadi, Tehran. [In Persian]
Javadi Amoli, A. (1996). Falsafe Hoghoogh Bashar (Philosophy of Human Rights). Qom: Esra Publications. [In Persian]
Javadi Amoli, A. (2009). Falsafe Sadra (Sadra Philosophy) Volume 2. Summarized by Rahi Makhtoum. Qom: Esra Publications. [In Persian]
Dinani, Gh. (2009). Ghavaed Koli Falsafi Dar Falsafe Eslami (General Philosophical Rules in Islamic Philosophy). Volumes 1 and 2. Tehran, Institute of Humanities. [In Persian]
Sabzevari, H. (2000). Sharh Al-Manzoome (Explanation of the System of Suspension) by Hassanzadeh Amoli. Tehran: Nab Publications. ]In Arabic]
Tabatabai, M. (2007). Bedayah Al-Hikmah (The Beginning of Wisdom). translated by Mohsen Gharoyan. Qom: Dar Al-Fikr. [In Persian]
Tabatabai, M. (2008). Nahayat Hekmat (The Ultimate Philosophy). translated by Mehdi Tadayon. Qom: Book Garden. [In Persian]
Tabatabai, M. (2008). Osoule Falsafe Va Ravesh Realism (Principles of Philosophy and Method of Realism). Tehran: Sadra Publications. [In Persian]
Mesbah Yazdi M. (1986). A Debate on the Ultimate Cause; Noor Alam Quarterly. 14 (March 1986): 8-17. [In Persian]
Motahari, M. (2008). Sharhe Manzoomeh (Description of the Poems). Tehran: Sadra Publications. [In Persian]
Motahari, M. (1979). Majmooe Asar (Collection of Works). Volumes 4, 6 and 19. Tehran: Sadra Publications. [In Persian]
Motahari, M. (1999). Nezame Hoghoogh Zan Dar Islam (The System of Women's Rights in Islam). Tehran: Sadra Pulications. [In Persian]
Motahari, M. (2000). Ensan Va Iman (Man and Faith). Tehran: Sadra Pulications. [In Persian]
Motahari, M. (2012). Hadaf-e Zendegi (The Purpose of Life). Tehran: Sadra Pulications. [In Persian]
Motahari, M. (2006). Yaddashtha (Notes). Tehran: Sadra Pulications. [In Persian]
Mulla Sadra, M. (1981). Al-Hikmah Al-Motaaliahe Fi Asfar Al-Aghliyah Al-Arbaah (The Transcendent Wisdom in the Four Intellectual Journeys). Volumes 2, 6 and 9. Beirut. ]In Arabic]
Nasr, H. (2012). Din Va Nazme Tabiat (Religion and Nature Order). Tehran: Ney Publications. [In Persian]