بررسی و تحلیل تاثیر مساله فیض در فلسفه افلوطین براندیشه فارابی و نوآوری‌های فارابی در آن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی اصیل (Original Article)

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حکمت متعالیه دانشگاه فردوسی مشهد ایران

2 دانشیار فلسفه و کلام اسلامی دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی مشهد، ایران

3 استاد فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد، ایران

10.22080/jre.2024.28015.1219

چکیده

یکی از مسائل مهمی که فارابی از افلوطین تأثیر پذیرفته است، مسئله فیض می‌باشد. در این پژوهش، ابتدا تأثیر افلوطین بر فارابی در مسئله فیض و متفرعات آن مورد بحث و بررسی و تحلیل قرار می‌گیرد و سپس به نوآوری‌های فارابی در مسئله فیض و فروعات مربوط به آن پرداخته می‌شود. فارابی توانست با ابتناء این نظریه بر مبادی‌ای مانند قاعده الواحد و علم واجب به ذات خویش و اتحاد عاقل و معقول، آن را از روش ابداعی خود یعنی تفاوت مابعدالطبیعی وجود و ماهیت اثبات ‌نماید و ثمرات مفیدی مانند تبیین فاعلیت خداوند، صدور کثرت از وحدت، سلسله مراتب موجودات و قدم عالم را نتیجه‌گیری نماید. با تأمل دقیق در مباحث مطروحه می‌توان ابداعات فارابی و تبیین خاص او را مشاهده نمود.
اگرچه در باب مسئله فیض افلوطینی مقالاتی به نگارش درآمده‌است، اما آن‌چه این مقاله را از سایر مقالات با این موضوع متمایز می‌کند، پرداختن به نوآوری‌های فارابی و ابتکارات و راه حل‌های ویژه او در زمینه نظریه فیض و فروعات آن است.
این پژوهش با روش اسنادی و حتی‌الامکان استفاده از منابع دست اول درصدد است تا ابتکارات بدیع فارابی را در زمینه نظریه فیض بیان نماید.

کلیدواژه‌ها

موضوعات