ریشه‌یابی نظریه اصالت وجود صدرائی در اندیشه ابن‌سینا و پیامد الهیاتی آن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی اصیل (Original Article)

نویسنده

دانشیار دانشکده الهیات دانشگاه تبریز – تبریز – ایران

10.22080/jre.2024.28106.1228

چکیده

اصالت وجود به‌عنوان یکی از اصول بنیادین فلسفه اسلامی، به‌ویژه در مکتب فلسفی صدرالمتألهین، به معنای تقدم وجود بر ماهیت مطرح می‌شود. در این نظریه، وجود به‌عنوان یک واقعیت مستقل و اصلی در نظر گرفته می‌شود که ماهیت موجودات از آن متأثر می‌گردد. در فلسفه اسلامی، اصالت به معنای منشأ اثر بودن است و تحقق خارجی شیء به واسطه آن امر اصیل می‌باشد. این مقاله با رویکرد تحلیلی- توصیفی و با بررسی آثار شیخ‌الرئیس ابن‌سینا، به ریشه‌یابی نظریه اصالت وجود صدرایی در اندیشه‌های این حکیم پیش‌صدرایی پرداخته و نشان می‌دهد که بیانات شیخ می‌تواند راهگشای این نظریه باشد. شواهدی از قبیل تساوق وجود و خیر، استوای ماهیت نسبت به وجود و عدم، عروض وجود بر ماهیت، و مجعولیت بالذات وجود، نشان‌دهنده ریشه‌های نظریه اصالت وجود ملاصدرا در تفکر سینوی است. با این حال، تفاوت‌ها و تمایزاتی میان اصالت وجود در حکمت متعالیه و اصالت وجود سینوی وجود دارد که در متن مقاله به‌تفصیل بررسی شده است. پیامدهای الهیاتی این نظریه به طور کلی می‌تواند تأثیرات عمیقی بر فهم ما از هستی، خداوند، رابطه انسان با او، نبوت و امامت، تجسم اعمال و ... داشته باشد. این پیامدها نشان‌دهنده عمق و گستردگی تأثیرات این نظریه در حوزه‌های مختلف الهیات اسلامی است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار