جایگاه خداوند در زندگی اخلاقی از دیدگاه لویناس

نوع مقاله : مقاله پژوهشی اصیل (Original Article)

نویسندگان

1 دکتری فلسفه ، تهران، ایران

2 استاد فلسفه، دانشگاه تبریز، ایران

10.22080/jre.2024.28022.1220

چکیده

در این مقاله سعی داریم خداوند و جایگاه او را در فلسفه اخلاق لویناس که مبتنی بر مفهوم دیگری است مورد بررسی قرار دهیم. دیگری برای لویناس یک انسان منفعل نیست بلکه انسانی فعال است که چهره او بر پیام ها و فرامین اخلاقی دلالت می کند و انسان با دریافت این پیام ها و فرامین اخلاقی در خود احساس وظیفه می کند که خود را در برابر دیگری پاسخگو و مسئولیت پذیر بداند. استمرار این پاسخگویی و مسئولیت پذیری به زندگی اخلاقی منتهی می شود. اما مسأله این است که جایگاه خداوند در ساختار فلسفه اخلاق لویناس کدام است؟ و بر چه مبنایی استوار می گردد؟ و به تعبیر دیگر؛ مؤلفه های دین در ساختار فلسفه اخلاق لویناس کدام اند؟ لویناس بر این باور است انسان در هنگام مواجهه با دیگری میل و کششی درونی نسبت به او پیدا می کند. این میل و کشش درونی نسبت به دیگری که از میل انسان به نامتناهی و کمال و خداوند سرچشمه می گیرد یک میل بنیادین و متافیزیکی است و در نهایت به رابطه و تعامل اخلاقی انسان با دیگری و خداوند در یک زندگی اخلاقی منجر می شود. انسان در درون زندگی اخلاقی و الهی، هویت حقیقی خود را که یک هویت اخلاقی و الهی است، پیدا می کند و با پرورش استعداد های اخلاقی خود در مسیر نامتناهی شدن و دست یابی به کمالات خداوند گام بر می دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


-دیویس،کالین، (1396)، درآمدی بر اندیشه لویناس، ترجمه مسعود علیا، تهران: انتشارات حکمت
-علیا، مسعود، (1388)، کشف دیگری همراه با لویناس، تهران: انتشارات نی
-اصغری، محمد، (1401)، درآمدی بر فلسفه های معاصر غرب: از هوسرل تا رورتی، تهران: انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
-لویناس، امانوئل، (1387)، اخلاق و نامتناهی: گفتگوهای امانوئل لویناس و فیلیپ نمو، ترجمه مراد فرهادپور و صالح نجفی، تهران، انتشارات رخداد نو
-راستایی، حامده، (1402) «مواجهه با «دیگری» و ظهور صلح بنیادین در نهادِ سوژه امپریالسیت از منظر امانوئل لویناس» در جله پژوهش های فلسفی دانشگاه تبریز، دوره 17، شماره 44 پاییز 1402 صص 807-820
-کاپلستون، فردریک،(1387)، تاریخ فلسفه از ولف تا کانت، ترجمه اسماعیل سعادت و منوچهر بزرگمهر، جلد ششم، تهران: انتشارات سروش