تاملی فلسفی در هنر اسلامی، قابلیت‌های گذشته و مشکلات پیش‌رو

نوع مقاله : مقاله پژوهشی اصیل (Original Article)

نویسنده

استاد گروه فلسفه دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

10.22080/jre.2025.28074.1225

چکیده

هنر اسلامی واجد ارزش های نهفته مهمی است، از جمله منشا وحیانی، الهی، تقدس و تعالی آن، انسجام عناصر بکار رفته، و دعوت به وحدت با خدا را می توان نام برد. بهره مندی هنر اسلامی از توانمندی های مکاتب هنری پیشین و تلفیق آنها با استفاده از آموزه های اسلامی نیز اهمیت خاصی دارد. بنابراین ویژگی برجسته هنر اسلامی بیان وحدت الهی از طریق بکارگیری روش های بیان زبانی از جمله نمادین، استعاری، تمثیلی و نظایر آن است. به همین دلیل می توان از اصالت تاریخی هنر اسلامی در چهارچوب تمدن اسلامی سخن گفت. اما تحولات اخیر گفتمان جهانی و عقب ماندگی تمدن اسلامی از چنین تحولاتی موجب عقب ماندگی هنر اسلامی نیز شده است. براین اساس هنر اسلامی دچار مشکل عقب و عدم کارآیی شده است؛ به این معنا که از توجه به پرسش ها، نیازها، دغدغه ها و مشکلات انسان مسلمان معاصر غافل مانده است. به همین دلیل هنر اسلامی، بیشتر از اینکه هنر اکنون ملل مسلمان باشد، به میراث تمدنی گذشته مسلمانان تعلق دارد و با واقعیت های کنونی زندگی آنها تناسب ندارد. راه برون رفت از بحران هنر اسلامی، توجه به پرسش ها و دغدغه های کنونی انسان مسلمان، استفاده از قابلیت های هنر مدرن غربی، و پیوند هنر با دیگر مقولات زندگی انسان معاصر، از جمله فرهنگ، سیاست، اقتصاد، دین و بویژه مسائل اجتماعی و نهایتا تلفیق توانمندی های نهفته هنر اسلامی با قابلیت های کنونی هنر غربی برای پاسخگویی به نیازهای هنری انسان مسلمان معاصر است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

کاوش‌های فلسفه و دین
دوره 3، شماره 2 - شماره پیاپی 6
دوره 3 شماره 2 پاییز و زمستان 1403
بهمن 1403
صفحه 101-119

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار