نقش ایمان در معنادهی به زندگی از منظر کی یر کگور و ابن عربی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی اصیل (Original Article)

نویسندگان

1 دانشگاه آزاد اسلامی واحد بابل

2 استادیار گروه فلسفه، واحد بابل، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بابل، ایران

3 دانشیار گروه علوم اجتماعی، واحد بابل، دانشگاه آزاد اسلامی، بابل، ایران

10.22080/jre.2024.27494.1208

چکیده

دور شدن دنیا از ارزش های معنوی و حذف مفهوم خدا از زندگی، انسانِ مدرن را به سمت پوچی و بی معنایی سوق می دهد؛ از همین رو نقش "ایمان" به عنوان یکی از مولفه های معنابخش به زندگی، موضوعی است که در این نوشتار با روش اسنادی- کتابخانه ای قصد پرداختن به آن را داریم. لذا مساله ایمان و نقش آن در معنادهی به زندگی را از نگاه دو متفکر خداباورِ مسیحی و مسلمان- کرکگور و ابن عربی- مورد بررسی و مقایسه قرار داده ایم.
کرکگور در جهت معرفی زندگی معنادار به تبیین مراحل سه گانه حیات انسانی می پردازد و زندگی معنادار را مترادف با زندگی ایمانی معرفی میکند. وی برای ایمان ویژگی هایی از قبیل عشق، شور، خطر، ضد عقل و پارادوکس را بر می شمارد. ابن عربی نیز گرچه همچون کرکگور برای "ایمان" نقشی پر رنگ در معنادار کردن زندگی قائل است و به مساله معنا بطور غیرمستقیم در قالب سعادت و شقاوت می پردازد؛ نگرش عارفانه ی ابن عربی که معرّف بهره مندی های عمیق وی از آموزه های دین اسلام است، نسبت به ایمان گراییِ عقل ستیز کرکگور، از اعتدال بیشتری برخوردار می باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


ابن عربی، محیی الدین (1370)، فصوص الحکم، بی جا: انتشارات الزهرا.
ـــــــــــــــــــــ(بی تا)، الفتوحات المکیه، 4جلدی، بیروت: دار صادر.
ابن منظور، جمال الدین محمد بن مکرم( بی تا)، لسان العرب، بیروت: دار احیاء الثرات العربی.
ازهری، محمد(1387ق)، تهذیب اللّغه، ج 15، قاهره: الدار المصریه.
اسکروتن، راجر(1382)، تاریخ مختصر فلسفه جدید، ترجمه اسماعیل سعادتی خمسه، تهران: انتشارات حکمت، چاپ اول.
اندرسون، سوزان لی(1398)، فلسفه ی کی یر کگور، ترجمه خشایار دیهیمی، تهران: فرهنگ نشر نو، چاپ دوم.
آرام، علیرضا و فاضلی، سید احمد(1399)، نسبت سعادت اخلاقی و جاودانگی در اندیشه ابن عربی و کی یر کگور، نقد و نظر، فصلنامه علم- پزوهشی فلسفه و الاهیات، سال بیست و پنجم، شماره2.
بیدهندی، محمد و ذریه، محمد جواد(1391)، بررسی معناداری زندگی در اندیشه ملاصدرا و کی یر کگور، قبسات، سال هفدهم.
پاپکین، ریچارد و استرول، آوروم(1378)،کلیات فلسفه، ترجمه سید جلال الدین مجتبوی، تهران: انتشارات حکمت.
جولیان، یانگ(1396)، فلسفه ی قاره ای و معنای زندگی،ترجمه بهنام خداپناه، تهران: انتشارات حکمت.
جوهری، اسماعیل(بی تا)، صحاح اللّغه، بیروت: دارالعلم.
خلیل بن احمد(بی تا)، العین، ج8، قم: دارالهجره.
خوارزمی، تاج الدین(1363) شرح فصوص الحکم، به اهتمام نجیب مایل هروی، تهران: نشر مولی.
رضانیا شیرازی، حمید و اعتمادی نیا، مجتبی(1395)، تاملی بر مفهوم آزادی و اختیار از منظر اگزیستانسیالیسم( با تکیه بر آراء کی یر کگور)، فصلنامه علمی-پژوهشی پژوهش های اعتقادی-کلامی، سال پنجم، شماره22.
شیرازی، صدرالدین(1981م)، الحکمه المتعالیه، ج2، بیروت: دارالاحیاء التراث العربی.
صلواتی، عبدالله و لطفی، زهرا و پوربهرامی،اصغر(1399)، معنادارای زندگی بشر بر مبنای توصیف کی یر کگور از سه قلمرو زیبایی شناسی، اخلاق و دین، فلسفه و کلام اسلامی، سال پنجاه و سوم، شماره اول.
عزیزی، میلاد و علیزمانی، امیرعباس(1394)، بررسی دیدگاه اروین یالوم درباره ی ارتباط دغدغه های وجودی مرگ اندیشی و معنای زندگی، پژوهش های هستی شناختی دوفصلنامه علمی-پژوهشی، سال چهارم، شماره8.
علیزمانی، امیرعباس(1386)، معنای معنای زندگی، نامه حکمت، سال پنجم، شماره1.
فرانکل، ویکتور(1375)، خدا در ناخودآگاه، ترجمه ابراهیم یزدی، تهران: انتشارات رسا، چاپ اول.
فرانکل، ویکتور(1400)، انسان در جستجوی معنا، ترجمه نهضت صالحیان و مهین میلانی، تهران: انتشارات لیوسا، چاپ شصت و چهارم.
فرجی، علیرضا(1399)، ایمان، مرگ، و معنای زندگی در اندیشه ی کی یر کگور و سارتر، پژوهش های مابعدالطبیعی، سال اول، شماره2.
فرغانی، سعیدالدین(بی تا)، مشارق الدراری، تعلیق سید جلال الدین آشتیانی، مشهد: دانشگاه فردوسی.
قنبری،حسن و رستمی، یدالله(1396)، بنیانگذاران ایمان گرایی جدید: کی یرکگور و ویتگنشتاین، مجله علمی تخصصی دین پژوهی، سال سوم، شماره5.
کاپلستون، فردریک چارلز(1399)، تاریخ فلسفه، ج7، ترجمه داریوش آشوری، تهران: انتشارات علمی فرهنگی، چاپ دهم.
کامو، آلبر ( 1381)، طاعون، ترجمه رضا سید حسینی، تهران: انتشارات نیلوفر، چاپ هفدهم.
کامو، آلبر (1398)، افسانه سیزیف، ترجمه علی صدوقی، محمد علی سپانلو و اکبر افسری، تهران: نشر دنیای نو، چاپ سوم.
کامو، آلبر(1349)، فلسفه پوچی، ترجمه محمد تقی غیاثی، تهران: انتشارات پیام.
ــــــــــــ (1366)، بیگانه، ترجمه جلال آل احمد و علی اصغر خبره زاده، تهران: نشر نگاه.
کسایی زاده، مهدیه و علیزمانی، امیرعباس و وکیلی، هادی(1391)، سعادت و معنا در مکتب ابن عربی، سال سوم، شماره هشتم.
کسایی زاده، مهدیه(1392)، معنای زندگی از دیدگاه ابن عربی، فصلنامه علمی-پژوهشی ادبیات عرفانی دانشگاه الزهرا، سال پنجم، شماره8.
کی یر کگور، سورن(بی تا)، انفسی بودن حقیقت است، ترجمه مصطفی ملکیان، نقد و نظر، سال اول، شماره سوم و چهارم.
کی یرکگور، سورن(1399)، ترس و لرز، ترجمه عبدالکریم رشیدیان، تهران: نشر نی، چاپ بیست و یکم.
کیوپیت، دان(1376)، دریای ایمان، ترجمه حسن کامشاد، تهران: انتشارات طرح نو.
مرتضوی، سید محمد و مهرابی، ابراهیم(1389)، نوسان ایمان و کفر از نظر ابن عربی و ملاصدرا، فصلنامه اندیشه دینی دانشگاه شیراز، پیاپی35.
مستعان، مهتاب(1386)، کی یرکگور متفکر عارف پیشه، آبادان: نشر پرسش.
مصلح، علی اصغر(1384) ، تقریری از فلسفه های اگزیستانس، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، چاپ دوم.
معین، محمد(1376)، فرهنگ فارسی، تهران: انتشارات امیرکبیر، چاپ یازدهم.
نصیری، منصور و شریفیان، محدثه(1392)، معنای زندگی از دیدگاه آلبر کامو، فصلنامه علمی پژوهشی فلسفه و الاهیات، سال هجدهم، شماره سوم.
نقیب زاده، میر عبدالحسین(1387)، نگاهی به نگرش های فلسفی سده بیستم،تهران: انتشارات طهوری.
نوالی، محمود(1373)، فلسفه های اگزیستانس و اگزیستانسیالیسم تطبیقی، تبریز: انتشارات دانشگاه تبریز.
وارنوک، مری(1386)، اگزیستانسیالیسم و اخلاق، ترجمه مسعود علیا. تهران: نشر ققنوس.
وال، ژان و ورنو، ژوزه(1372)، پدیدار شناسی و فلسفه های هست بودن، ترجمه یحیی مهدوی، تهران: نشر خوارزمی.
والتر. ت. استیس(بی تا)، در بی معنایی معنا هست، ترجمه اعظم پویا، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
وایت، گراهام(1386)، درآمدی بر فلسفه مدرن اروپایی، آبادان: نشر پرسش.
ولف، سوزان(بی تا)، معنای زندگی، ترجمه محمدعلی عبداللهی، نقد و نظر، سال هشتم، شماره اول و دوم.
یزدان پناه، سید یدالله و رزمخواه، احمد(1390)، ماهیت ایمان از دیدگاه ابن عربی و کی یر کگور، فصلنامه ی فلسفه و کلام اسلامی آینه معرفت، دانشگاه شهید بهشتی.
 
Kierkegard,Soren(1987); Philosophical Fragments, Ed and trans by: Howard V. Hong and Edna H. Hong; Princeton university press, second edition.
Kierkegard,Soren(1941);Concluding Unscietific pastscript, translated by David F Swenson. Introduction notes and completion of translstion by walter Lowrie,USA: Princeton: Princeton university press.
Kierkegard,Soren(1990); Eighteen Upbuilding Discourses, Edited & Translated by Howard V. Hong and Edna H. Hong, published Princeton University press.
Thomson,Garrett(2003); on the Meaning of life, Melborne: Wadsworth.
Freud Sigmund(1961); letters of Sigmund Freud, London, Hogarth.