کیفیت الیناسیون فلسفی و مسئلۀ حیات اخروی دربارۀ تبدیل و دیگری شدن انسان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی اصیل (Original Article)

نویسندگان

1 گروه معارف، دانشکده الهیات و معارف اسلامی شهید مطهری، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران

2 گروه معارف اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران

10.22080/jepr.2025.28402.1249

چکیده

از خود بیگانگی «alienation» یکی از موضوعاتی است که در دین، فلسفه، علوم اجتماعی و روان شناسی مورد مطالعه قرار می گیرد و به فرایند تحویل یافتن خودِ انسان به چیزی غیر از او اشاره دارد. این پژوهش، به تطبیق نگاریِ این مفهوم، ما بین نظریاتِ مکاتب مختلف می پردازد. مسئلۀ پژوهش امکان سنجیِ برساخت الگویی مشترک از کیفیّت الیناسیونِ انسانی و ثمرۀ حرکت او در بازتاب اخروی بر اساس مبادی حکمت متعالیه و همچنین تبیین نحوه ارتباط آن با نتایج مطالعات مکاتب دیگر است. در راستای مسئلۀ مطرح شده، پرسش تحقیق چنین است: آیا می توان با استفاده از مبانی فلسفی- دینی در حکمت متعالیه، الگویی جامع و تطبیق شونده با نظریات مکاتب دیگر، در راستای «دیگری شدن» انسان فراهم نمود؟ ثمره و کیفیّت این تبدیل در انعکاس آینۀ اخروی چگونه خواهد بود؟ کلید واژه «دیگری شدن» در این پژوهش، به نحوی به نتیجۀ فرایند تبدیل اشاره می کند؛ نویسندگان این پژوهش استدلال می کنند که از خود بیگانگی، چیزی جز تحویل و تبدیل انسان به ساحتِ دیگری نیست. این کلید واژه مفهومی عام بوده که می تواند شمولیتی بر هر ساحتی بیابد، از این روی انسان به صورت بالقوه حائز تبدیل یافتن به تمامی ساحات وجودیِ مختلف است. روش تحقیق برای یافتن به پاسخی مناسب در این مطالعه، تحلیلِ تطبیقی و کیفی است، و داده های آن نیز از منابع کتابخانۀ دیجیتال، بر اساس روش های رایانشی به دست آمده اند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات