.بررسی معرفت شناختی شرایط مرجعیت فقهی با تأکید بر نقش عوامل اثر گذار بر باور

نوع مقاله : مقاله پژوهشی اصیل (Original Article)

نویسندگان

1 پردیس فارابی دانشگاه تهران. دانشکده الهیات

2 دانشکده الهیات پردیس فارابی دانشگاه تهران

10.22080/jre.2021.20885.1133

چکیده

در فقه شیعی شرایطی برای عالمی که محل رجوع عموم مردم قرار می گیرد بیان شده است که منحصر در ویژگی های علمی و معرفتی نیست بلکه برخی خصوصیات غیر معرفتی نیز برای مرجعیت ذکر شده است، آیا این شرایط، تعبّدی اند یا بر اساس نتایج معرفتی ای که به دنبال دارند وضع شده اند؟ اگر تأثیر معرفتی این عوامل ثابت شود ممکن است با توجه به ملاک فوق، شرایط مرجعیت را مورد بازنگری قرار داد؟ به نظر می رسد با توجه به تأثیر این شرایط در باورها می توان گفت این عوامل علاوه بر اینکه از رجوع به افرادی که تعمدا در فقه انحراف بوجود می آورند جلوگیری می کند مانع از این می شود که فقیه تحت تأثیر این عوامل، از حقیقت دور شده و باورهای نادرستی پیدا کند هرچند در این اشتباه تعمّد نداشته باشد. بررسی نقش عوامل مختلف بر معرفت فقیه، زاویه جدیدی را در تعیین و تنقیح شرایط مرجعیت و احراز اعلمیت می گشاید.

کلیدواژه‌ها

موضوعات