خاستگاه عرفان در ادیان عصر نزول

نوع مقاله : مقاله پژوهشی اصیل (Original Article)

نویسندگان

1 دانشیار فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه مازندران

2 دانش آموخته مقطع ارشد دانشگاه مازندران- بابلسر- ایران

10.22080/jre.2021.20910.1136

چکیده

هرچند ادیان و جوامع مختلف در طول حیات خود و تأثیر پذیری از هم، استقلال خود را حفظ کرده‌اند، اما به نظر می‌رسد کاوش در منشأ هسته‌ی اولیه‌ی بعضی از گرایش‌ها و تفکرات به سرانجامی قطعی و دقیق نرسد. نوشتار حاضر با استفاده از روش کتابخانه‌ای، منشأ و خاستگاه عرفان را در ادیان بزرگ مورد بررسی قرارداده و به یافته‌های مشترکی در بین ادیان دست پیدا کرده‌است. بدون شک هرجا در سرزمینی دین و آیینی باشد که وحیانی و توحیدی است، رگه‌هایی از عرفان را می‌توان در آن یافت، حتی ادیانی که به نظر ریشه‌ی وحیانی ندارند نیز از این موضوع مستثنا نیستند. عرفان به عنوان مسلکی خاص با بینشی عمیق و فلسفی، به اشیاء و پیرامون خود نظر دارد و به جهت نگرش خاصی که به پیرامون خود دارد، همه چیز را دارای معنا و مفهوم می‌داند و بزرگ ترین دغدغه اش پیداکردن انسان است به دست خود او. بنابراین می توان گفت عرفان به مثابه‌ ی قالبی است که هر دین و آیینی در آن ریخته شود رنگی عرفانی و هم شکل با آن می-گیرد. نگرش عرفانی به آموزه های دینی دارای استقلالی فرا زمانی است و در فطرت هر دینی وجود داشته و حیات آن با حیات بشر برابری می‌کند و به طور کلی نمی‌توان آبشخور آن را دین اسلام و یا اختصاصاً دین خاصی دانست.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


Abu Rihan al-Biruni, M. (2007). Athar Al Baghieeh (The Effects of the Rest). translated by Akbar Dana seresht, Tehran: Amir Kabir Press. [In Arabic]
Amini Nejad, A. (2011). Ashnayee Ba Majmoe Erfan Aslami (Familiarity with the Collection of Islamic Mysticism). Tehran: Imam Khomeini Education and Research Institute. [In Persian]
Askari, H. (AS) (1990), Musnad Al-Imam Al-Askari, Proliferations of the World Conference of Imam Reza. [In Arabic] 
Bahar, M. (1996). Adyan Asiayee (Asian Religions), Tehran: Cheshmeh Publishing. [In Persian]
Durant, W. (1993). History of Civilization, translated by Ahmad Aram, A. Pashaei, Amir Hossein Arianpour, Tehran: Islamic Revolution Publications and Education. [In Persian]
Ebne arabi, A. (1991). Fosusol Hekam (Judgment Lobes). Al-Zahra Press. [In Arabic]
Ebne arabi, A. (2021). Tafsir Ibn Arabi (Interpretateb by Ibn Arabi). research by Samir Mustafa Rabab, Beyrot: Arab Heritage Revival House. [In Arabic]
Ibn khaldoon, A. (1974). Moghadame Ibn Khaldoon, (An Introduction by Ibn Khaldun). translated by Mohammad Parvin Gonabadi, Tehran: Book translation and publishing company. [In Arabic]
Farid Helm, H. (2006). Asian Religions, translated by Abdul Rahim Gavahi, Tehran: Islamic Culture Publishing Office. [In Persian]
Fromm, E. (1983). Ravankawi Va Zan Bodism, (Psychoanalysis and Buddhism). translated by Nasrallah Ghafari, publications of Kitabkhaneh Bahjat. [In Persian]
Ghadyani, A. (2008). Tarikh, Farhang Va Tamadon Dar Doreye Sasani (History, Culture and Civilization of Iran during the Sassanid Period). Tehran: Farhang Maktoob Publications. [In Persian]
Harani, H. (1984). Tohfat Al-Oghul And Al-Rasool (Minds and the family of the Prophets). Corrected by Ali Akbar Ghaffari, Qom, Teachers Association Press. [In Arabic]
Hojviri Ghazvini, A. (1992). Kashf Al-Mahjoub, edited by Valentin Zhukfsky, Introduction by Qassem Ansari, Tehran: Tahoori Library. [In Persian]
Jalali Moghadam, M. (2005). Ayeen Zarvani: Maktabe Falsafi-Erfani Zartoshyi Bar Mabnaye Esalat Zaman (Zarwani Religion; Zoroastrian Philosophical-Mystical School Based on the Originality of Time). Tehran: Amir Kabir Press. [In Persian]
Jalali, G. (1996). History of Judaism, Islamic Social Research, No. 7, pp. 71-102. [In Persian]
Kaysari Rumi, M. (1996). Explanation of Fusūs Al-Hakam, by Kushsh Siddjal al-Din Ashtiani, Sherket Ilmi and Farhangi publications. [In Arabic]
Kiainejad, Z. (1998). Jelvehaiee Az Erfan Dar Iran Bastan (Manifestations of Mysticism in Ancient Iran). Tehran: Atai Publications. [In Persian]
Majlisi, M. (1983).  Baharalanvar, Tehran: Islamic Library. [In Arabic]
Makki, A. (1997). Ghovat Al-Gholub (The Power of Heart). Beirut Dar Al-Kitab Al-Alamiya. [In Arabic]
Mehdizadeh, A. (Winter 1991 and Spring 1992). The Path of Asceticism and Mysticism in Judaism, Journal of Articles and Studies, Nos. 51 and 52, pp. 161-186. [In Persian]
Mohammadi Rey Shahri, M. (2004). Hikmat Namah Piyambar, (The Wisdom of the Prophet) Qom: Dar Al-Hadith Publishing Organization. [In Persian]
Molton, J (2005). The Treasure of Magi, Translated by Timur Ghaderi.
Mottaqi, A. (2005). Kunzal Al-Amal Fi Sunan Al-Aqwal Va Al-A'fal. Beirut: Dar Al-Kitab Al-Almiyeh Publications. [In Arabic]  
Nakhjavani, N. (1999).  Al-Fawatih Al-Ilahiyah and Al-Mufatih Al-Ghaybia. Egypt: Dar Rakabi Publishing. [In Arabic]  
Nianye T. L. (1979). Sokhan Buddha (Buddha speech). translated by A. Pashaei, Tehran: Publisher of Asian Cultural Documents Center. [In Persian]
Nicholson, R. (1979). Islam and Sufism, translated by Mohammad Reza Shafiei Kadkani, Tehran: Tamadon Publishing. [In Persian]
Parsa, K. (1987). Sharhe Fosusol Hekam (Explanation of Judgment Lobes). Tehran: University Publishing Center. [In Persian]
Peters, F. E. (2005). Judaism, Christianity and Islam. translated by Hossein Tawfiqi, Qom: Center for the Study and Research of Religions and Beliefs. [In Persian]
Pirnia, H. (2017). Tarihk Kamel Iran (Complete History of Iran). Qom: Uplifting the homeland Pess. [In Persian]
Qushayri A. (). Lataif Al-Asharat (Delicate Hints). investigative: Ibrahim Bassiouni, Egypt, the Egyptian General Book Authority. [In Arabic]
Ragheb Isfahani, H. (1992). Al-Mofradat Fee Gharib Al-Qoran, Beyroot:  The House of Science, the House of the Levant Press. [In Arabic]
Ranjbar, A. (2005). Buda (Dar Josto Joye Rishehaye Asemani (Buddha) (In Search of Heavenly Roots). Tehran: Firozah Press. [In Persian]
Rashid Al-Din Maybdi, A. (1992). Kashf Al-Asrar Va Adat Al-abrar. Research by Ali asghar Hekmat, Tehran: Amir Kabir Press. [In Arabic] 
Russell, B. (1994). History of Western Philosophy. Translated by Najaf Daryabandari, Tehran: Flight Book Press. [In Persian]
Shahroudi, A. (2004). Arghanun Asemani. Rasht: Publication of Mobin book. [In Persian]
Shake, Sh. (2002). Az Iran zartoshti Ta Islam (From Zoroastrian Iran to Islam). Translated by Morteza Thaghebfar, Tehran: Ghoghnus Press.  [In Persian]
Shams, M. (April-July 2001). The First Jewish Martyrdom, Maaref, No. 52, pp. 143-155. [In Persian]
Shirvani, Z. (1960). Riyadh Al-Sayah. Corrected by Hamed Rabbani, Tehran:  Publisher: Saadi. [In Arabic] 
Tabatabai, M. (2006).  Shiieh Dar Islam. (Shiites in Islam). Qom: Qods Razavi Press. [In Persian]
The Bible, Translated by Fazel kgan Garrosi (Hamedani). [In persion]
The holy Quran, translated by Mohamad Mahdi Foladvand. [In persion]
Tivari, K. (2002). Comparative Theology. Translated by: Marzieh Shankai, Tehran: Samt Press. [In Persian]
Zarrinkoob, A. (1990). Dar Ghalamroe Vojdan (In the Realm of Conscience). Tehran: Scientific Press.  [In Persian]
Zarrinkoob, A. (1999). Daftar Ayyam. Tehran: Scientific Press.  [In Persian]
Zarrinkoob, A. (2004). Tasavof Irani Dar Manzar Tarikhi An (Iranian Sufism in its Historical Perspective). Tehran: Sokhan Press. [In Persian]
Zener, R.C. (2005). Tolua Va Ghorub zartoshtigari (The Rise and Fall of Zoroastrianism). Translated by Timur Ghaderi, Tehran: Amir Kabir Press. [In Persian]