بررسی دیدگاه الهیاتی نیکولاوس کوسانوس دربارۀ بازنمایی امر الهی در تصویر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی اصیل (Original Article)

نویسندگان

1 دانشجوی دکترا، گروه فلسفه، دانشکدۀ ادبیات و زبان‌های خارجی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

2 استاد گروه فلسفه، دانشکدۀ ادبیات و زبان‌های خارجی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

10.22080/jre.2024.28010.1217

چکیده

نیکولاوس کوسانوس در رسالۀ رؤیت خدا که به‌نظر در پاسخ به پرسش راهبانی نوشته شده که از او دربارۀ نحوۀ دیدن خداوند پرسیده‌اند، به طرح نظریۀ الهیاتی‌اش در قالب تحلیل نقاشی‌هایی می‌پردازد که به زعمِ او توانسته‌اند سویه‌ای از خداوند را به تصویر بکشند که بیش از هر چیزی با تلقی او از خداوند در مقام نا-دیگری همسویی دارند. در این مقاله سعی می‌شود، پس از مقدمه، نخست گزارشی از دیدگاه الهیاتی کوسانوس دربارۀ خداوند به دست داده خواهد شد، و پس از آن سعی می‌شود به ویژگی‌های عنصری در نقاشی‌های مذکور پرداخته شود که کوسانوس آن را «چشمِ همه‌بین» می‌نامد. چشم همه‌بین عاملی در این نقاشی‌هاست که به باور کوسانوس می‌تواند ما را با ساحتی از خداوند آشنا کند که با تلقی‌های مرسوم متافیزیکی فرق دارد، یعنی در این دیدگاه تازه دیگر خداوند در این‌همانی یا غیریت نیست، در عوض او نا-دیگری این عالم است. مقالۀ حاضر سعی در بررسی و تفصیل این موضوع دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


  1. رنجبر, ابراهیم, & کلباسی اشتری, حسین. (1403). نا-دیگری: خداوند در فلسفۀ نیکولاس کوسانوس. مجله علمی " فلسفه دین ", 21(1), 59-73. doi: 22059/jpht.2024.375044.1006040
  2. Ackermans, H. (ed.). (1985). Qu’est-ce que Dieu ?(1–). Presses universitaires Saint-Louis Bruxelles. https://doi.org/10.4000/books.pusl.7065
  3. Binet Alfred. Le mystère de la peinture. In: L'année psychologique. 1908 vol. 15. pp. 300-315.
  4. Dekoninck Ralph « Voir l’image vivante. L’anamorphose visionnaire entre texte et image », dans B. Selmeci Castioni et A. Paschoud (éds), Exprimer la vision spirituelle (XIVe-XVIIe siècles), Louvain, 2016, p. 167-181.
  5. Deleuze, Gills,(2023), Sur Le Peinture, Édition préparée par David Lapoujade, Les Edtions de Minuit, Paris.
  6. Erwin Panofsky, Les Primitifs flamands, Paris, 1992 (1ère éd. 1953),
  7. Geiger, L. B. (1974). L’HOMME, IMAGE DE DIEU: À PROPOS DE “SUMMA THEOLOGIAE”, Ia, 93, 4. Rivista Di Filosofia Neo-Scolastica, 66(2/4), 511–532. http://www.jstor.org/stable/43069880
  8. Maurice Merleau-Ponty,( 1964) Le Visible et l’Invisible, Paris.
  9. (1992). The Elements of Theology. Oxford: Clarendon Press.
  10. , Heil, G., Suchla, B. R., Ritter, A. M. (1990). Corpus Dionysiacum. Germany: W. de Gruyter.
  11. Sancti Thomae Aquinatis opera omnia. (1948) Edition of Vernon J. Bourke. 8 vol. New York, vol. 6 and 7.
  12. Von Kues, N. (1967). Werke. 2 Bände. Berlin: De Gruyter Berlin