بررسی نقادی مبانی سه گانه برهان نظم از منظر جان هاسپرس

نوع مقاله : مقاله پژوهشی اصیل (Original Article)

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری فلسفه، دانشکده الهیات،پردیس فارابی دانشگاه تهران،قم، ایران

2 دانشیار دانشکده الهیات ،پردیس فارابی دانشگاه تهران ،قم ، ایران

10.22080/jre.2024.28028.1221

چکیده

برهان نظم یکی از ساده‌ترین و عمومی‌ترین برهان‌ها برای اثبات وجود خداوند است. این برهان از دو مقدمه و یک نتیجه تشکیل شده و در متون اسلامی به‌خصوص در مباحث کلامی، بیشتر از سایر براهین طرفدار و مؤید دارد. در مقابل، برخی از فلاسفه غربی اعتبار این برهان را زیر سؤال برده‌اند. این پژوهش به بررسی و تحلیل انتقادات دکتر جان هاسپرس، رئیس دپارتمان فلسفه و استاد دانشگاه کالیفرنیای جنوبی، نسبت به سه رکن اصلی این برهان (مفهوم نظم، نظم جهان و طراحی نظم) اختصاص دارد. علاوه بر این، توجه نکردن به آثار او نیز به اهمیت این موضوع می‌افزاید. جان هاسپرس جدی‌ترین اشکال به حوزه خداشناسی را در دو کتاب «The philosophy of religion» و «An Introduction to Philosophical Analysis» آورده است. پژوهش پیش‌رو به تحلیل و بررسی نقدهای جان هاسپرس بر ارکان سه‌گانه برهان نظم می‌پردازد. روش این پژوهش شامل جمع‌آوری داده‌ها، مطالعات کتابخانه‌ای و تحلیل انتقادی مطالب بر اساس منابع موجود در آثار جان هاسپرس است. طبق یافته‌های این تحقیق، مشخص می‌شود که نقدهای هاسپرس بر ارکان سه‌گانه برهان نظم، از دیدگاه منطقی و علمی قابل قبول به نظر نمی‌رسند. زیرا «نظم» مفهومی روشن و بی‌نیاز از تعریف دارد و می‌توان از نظم یک پدیده، به طراح آن رسید حتی اگر طراح آن مشاهده نشده باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار